Tarihin en uzun süre ve kesintisiz hizmet veren üniversitesi ve onu kıran iki kız kardeşin yüz yılları aşan hikayesi @uzakevrenler
El Karavin Üniversitesi ve camisi, Fez. Fas (kaynak:www.steemit.com)
Fatma ve Meryem kardeşler babaları bu dünyadan göçüp gittikten sonra yepyeni bir hayat kurmak için babalarından kalan büyük mirası da alıp yeni ve daha büyük bir şehre taşınmak için yola çıkarlar. Tam tarihi bilinmemekle beraber kızkardeşlerin hayatlarını değiştiren bu kararı 9. yüzyılın ilk yarısında verdikleri bilinmektedir. Fatma ve Meryem’in geçmişlerini bırakarak terk ettikleri yer bugün Tunus sınırlarında kalan Kayrevan kentidir. Hayallerini gerçekleştirebileceklerine inandıkları yer ise daha yeni kurulan, ama hızla bir cazibe merkezi haline gelen bugünkü Fas’ın Fez şehridir.
Fatma ve Meryem gerçekten bu yeni metropolde yeni bir yaşam kurarlar. Evlenirler ve Fez’e yerleşirler. Yeni yaşamlarından mutlu olsalar gerek ki babalarınn büyük mirasını yeni evlerine ve onun insanlarına bağışlamaya karar verirler. Meryem mirastan kendine düşen payla aynı anda 20 bin kişinin ibadet edebildiği, bugün bizim Endülüs tarzı olarak tanımladığımız, hayranlık verici iç süslemeleri ile kentin merkez camisini, El Karaviyyin camisini inşa ettirir.
Fatma kardeşinden geri durmaz ve kızkardeşinin projesini tamamlaması için caminin hemen yanına bir üniversite ve kütüphane inşa ettirir. Fatma da kardeşi gibi bütün parasını, zamanını ve enerjisini Fez insanlarına eğitim verecek bu kurumun inşasına harcar. Rivayet odur ki Fatma projesine o kadar büyük bir tutkuyla bağlıdır ki üniversitenin inşası boyunca oruç tutar.
Bazı kaynaklar bu iki mimari baş yapıtın tamamlanmasının 18 yıl aldığını söyler. Üniversite ve kütüphane milattan sonra 859 yılında tamamlanır ve hizmete girer. O tarihten beri de kapılarını hiç kapatmaz. El Karaviyyin üniversitesinin günümüzde bile eğitim vermeye devam edebilen, dünyanın en eski ve en sürekli üniversitesi olması.
Binyüzellidokuz (1159) yıldır, kesintisiz bir şekilde eğitim hayatına devam eden İslam’ın ve dünyanın bu en eski aktif üniversitesinin hikayesinin belki de en çarpıcı yönü, iki müslüman kızkardeş tarafından kurulan bu üniversiteye ilk kadın öğrencilerini ancak 20. yüzyılın sonlarında almaya başlamış olması.
Yazan : Chris Griffiths & Thomas Buttery
Tercüme: Melih R. Çalıkoğlu
Kaynak : www.bbc.com
İlk Yayın Tarihi: 19 Mart 2018
